استان گیلان آشنایی با سرزمین مردم گیل و دیلم

فهرست

آشنایی با سرزمین مردم گیل و دیلم ۴

حدود جغرافیایی، آب و هوا ۴

سپیدرود ۸

دریا ـ جلگه ـ کوه ۱۰

کیائیه در گیلان ۲۰

مردی از مدرسه ملاط (سید علی کیا) ۲۰

بازماندگان سید علی کیا ۲۶

گیلان در دوران کیائیه ۳۱

آستانة نصیر علی کیا بن امام موسی‌الکاظم علیه السلام در دهکدة کویة رانکوه رودسر ۳۵

تغییرات ایجاد شده در بنا: ۳۶

عموماً بام خانه های دشت دارای چهارشیب است که شیب آنها در مناطق پرباران بسیار تند است. ، وزن کم مصالحی که برای ساختن این بام ها به کار می رود این شیب را ممکن می سازد. ۵۱

انواع رطوبت در بناهای تاریخی ۸۱

رطوبت صعودی ۸۱

رطوبت نزولی ۸۱

تشخیص منشاء رطوبت ۸۳

مشخصات رطوبت ناشی از آبهای سطحی ۸۳

مشخصات رطوبت ناشی از آبهای زیرزمینی ۸۳

میزان ارتفاع و صعود رطوبت ۸۴

روشهای مختلف رطوبت زدایی در ابنیه ۸۴

شیوه‌های پیشگیری از رطوبت بالارونده در پایه‌ها و دیوارها ۸۴

عایقکاری در سطح مقطعی از دیوار ۸۵

الکترواسمزی یا تراوش الکتریکی ۸۶

کانال کشی در پای دیوار و خارج از بنا ۸۶

روش الکترواسمزی ۸۷

شیوه‌های مقابله با رطوبت در کف ۸۹

دفع رطوبت از دیواره‌های داخلی ۹۰

دفع رطوبت اشباع شده در فضاهای داخلی بنا ۹۰

دفع رطوبت داخل بنا (رطوبت حاصل از تعریق و تعرق) ۹۱

درمان ۹۱

درمان، آسیبها: ۹۲

مرمت چوب ۹۳

خصوصیات جهتی چوب ۹۴

خشکانیدن چوب ۹۵

تاب برداشتن چوب ۹۶

قارچ‌زدگی ۹۸

حشرات ۱۰۰

درمان چوب: ۱۱۶

تسطیح کف: ۱۱۸

منابع: ۱۲۰

آشنایی با سرزمین مردم گیل و دیلم

حدود جغرافیایی، آب و هوا

هنگامیکه تاریخ ایران را از نظر میگذرانید خواهید دریافت که در میان مناطق مختلف ایران کمتر منطقه‌ایست که چون گیلان و ساکنان بخشهای دامنه‌های شمالی البرز بخاطر دلیریها و بهادریهایشان دارای منابع مختلف تاریخی بوده باشد و بهمین دلیل هم بیش از همة مناطق دیگر ایران دارای تاریخهای محلی است و یا در نوشته‌ها مورد حب و بغض‌های سیاسی و طبقاتی قرار گرفته است اگر چه آثار باستانی منطقه قدرت پایداری در برابر وضعیت اقلیمی را نداشته و بخشی از آن نیز بر اثر حادثه‌ها در دل خاکها مدفون شده و بخشی دیگر بدست انسانهای نادان به تاراج رفته و ویران گردید اما زندگی سلحشورانة آنان در منابع تاریخی و نوشته‌های محلی و در فرهنگ عامه آشکارا بچشم می‌خورد.

این منطقه که در پای سلسله جبال البرز و در آغوش درختان جنگلی و در کنار دریای خزر آرمیده است. از طرف مشرق با مازندران و از مغرب با آذربایجان همسایه است و اگر همچون جغرافی نویسان قدیم حدود جغرافیایی گیلان را از طرف شمال به دریای خزر و از طرف مشرق به مازندران و از جنوب به ری و قزوین و زنجان و از طرف مغرب به آذربایجان محدود سازیم باز هم باید گفت که بخش وسیعی از مناطق کوهستانی را که امروز با نام «دیلم» از منطقة جلگه‌ای جدا می‌سازند باید جزء گیلان بحساب آورد که از نظر سیاحان داخلی و خارجی و تقسیم‌بندیهای منطقه‌ای و سیاسی و اقتصادی تا قرن‌های نزدیک بما نیز چنین بوده است همانطور که گاه گیلان را نیز ضمیمة نواحی دیلم بحساب می‌آورند بطوریکه مقدسی که کتاب خودالتقاسیم فی معرفه‌الاقالیم را که در قرن چهارم هجری می‌نوشت طبرستان و جرجان و قومس (سمنان ـ دامغان ـ بسطام) را نیز از جمله مناطق دیلمیان میداند. باید گفت حدود جغرافی آن (گیل و دیلم) تا اوایل عصر صفوی و دقیقاً تا انقراض سلسلة کیائیه در دوران سلطنت شاه عباس صفوی بنا به مقتضیات زمان و بر اثر کشمکشهای نظامی متغیر بوده است و امروز مسافری که بخواهد این حدود را ببیند همینکه از شهرستان کرج خارج گردید باید در امتداد رشته کوههای البرز حرکت کرده از طرف قزوین به رشت به راه ادامه دهد و پس از عبور از منطقه طارم و رسیدن به رود خروشان سپیدرود در برابر انبوه درختان جنگلی قرار خواهد گرفت در امتداد رودخانه پس از رسیدن به منطقه امامزاده هاشم (جهنم دره سابق) و عبور از شهرستان رشت و بندر انزلی به منتهی‌الیه این منطقه یعنی گرگانرود و آستارا خواهد رسید و در بخش شرقی به منطقة تنکابن که تا دوران قاجاریه ضمیمه گیلان بود از شهرهای لاهیجان و لنگرود و رودسر گذشته به چابکسر که آخرین بخش شرقی میان گیلان و مازندران است می‌پیوندد. تماشای آنهمه زیبایی و تنوع برای هر رهگذر تازه وارد پس از رسیدن به منجیل قدم به قدم خیره‌کننده‌تر خواهد بود زیرا با محاصره شدن منطقه در میان رشته کوههای طالش ـ طارم خلخال ـ دیلمان که مانع خروج ابرهای حاصل از تبخیر آب دریا و رودخانه‌ها و استخرها و مرداب‌هاست و همچنین حرکت بادها از دریا بخشکی و از فلات مرکزی ایران بسوی دریا آب و هوای گیلان مرطوب و متغیر و برای رشد و پرورش گیاهان و درختان مختلف فوق‌العاده متناسب بوده و رطوبت هوا تا ۹۵ درصد و ارتفاع باران از ۱۲۵ تا ۱۶۲ سانتیمتر میرسد و درجة حرارت تا حدود ۳ در زمستان و ۳۷ درجه در تابستان می‌باشد. میزان نزول برف چون دورة یخبندان گیلان زیاد نیست و حداکثر ارتفاع برف ممکنست تا دو متر برسد.